اين گونه تعبيرات به ذوق وسليقه افرادبستگي دارد
«هنر براى خلق زيبايى است، هنر رهنمود آفريدگار زيبا و پديد آورنده جمال و زيبائى است، هر چه خوب و زيباست در اوست، و از اوست، و براى اوست. خداى آفريننده زيباست و زيبائىها را دوست دارد، و مىخواهد ما نيز زيبا باشيم و زيبا بگوئيم، زيبا بنويسم و زيبا سخن گفته و زيبا بسرائيم. الله جميل و يُحبّ كُلّ جمال (غررالحكم ص379)
در منابع روائى شيعه و در نهجالبلاغه انواع هنر مورد توجه است، زيرا: پل ارتباطى انسانها با واقعيتها هنر است، هنر واقعيتها را براى تمام اقشار جامعه قابل درك مىكند؛ به همه مىشناساند؛ در حقيقت رسالت هنر همگانى كردن واقعيتها است. و اين رسالت مهم «هنر»جوانب گوناگونى دارد به چند مورد اشاره مىشود.
1ـ هنر سخنورى: از هنرهاى ارزشمندى است كه هم مىتواند احساس مردم را و هم عقل و جان انسانها را سيراب كند آرمان ببخشد. چنانكه اميرالمؤمنين با خطابه خود (قاصعه) جانها را عوض مىكرد، اشك را جارى مىساخت و دلها را بهم گره مىزد. در پرتو يك سخن اخلاقى امام على( عليه السلام)يار دلدارش «همام» نالهاى زد و قالب تهى كرد.
2ـ هنر نويسندگى و هنر قصهنويسى: قرآن كريم و سخنان معصومين( عليهم السلام)خصوصاً حضرت على( عليه السلام)داستانهاى گذشتگان و ماجراى تلخ و شيرين زمان را بسيار جالب و روشن با استفاده از هر تجسّمى بيان فرموده است. (براى نمونه سوره قصص،كهف و نامه 31 و 25 نهجالبلاغه مطالعه شود).
3ـ هنر آهنگ و صدا و لحن: اين هنر از ابزارهاى مهم در پيشبرد اهداف متعالى است. آهنگ و موسيقى قرآن در ايجاد جذبه و تسخير قلوب حرف اول را مىزند. و صوت زيبا و دلنشين نيز از اين قاعده مستثنا نيست.
چنانكه در روايت وارد شده است حضرت على( عليه السلام)قرآن كه مىخواند هيچ صدائى و هيچ قارى قرآنى ياراى مقابله با او را نداشت. و همچنين وقتى صداى قرآن امام سجاد( عليه السلام)به خيابان مىرسيد مردم چنان مجذوب مىشدند كه صف طولانى در كوچه ايجاد مىشد.(الگوهاى رفتارى: امام على(عليه السلام)، محمد دشتى، ج 6، ص 39)
4ـ هنر نمايشنامه: در منابع روائى شيعه به فيلم و نمايشنامه و بيان تجسمى توجه فراوانى شده است.
از امام صادق( عليه السلام)وقتى كه از خدا مىپرسند، امام صادق( عليه السلام)تخم مرغى را كه بچهاى بااو بازى مىكرد مورد توجه قرار مىدهد و عظمت علمى و حياتى آن را يك به يك مطرح كرده سپس خدا را به اثبات مىرساند.
يا وقتى كه از حضرت على( عليه السلام)يك مطلب كلامى و فلسفى مىپرسند. امام به جاى تعجب به جاى بحث گفتارى به نمايشنامه روى مىآورد. علماى مسيحى پرسيدند: چرا به هر طرف روى بياوريم روبروى خدائيم؟ مگر هر چيزى پشت و رو ندارد؟
امام على( عليه السلام)به جاى بحث و مناظره، در حياط منزل آتش روشن مىكند و آنها را در اطراف آتش قرار داده و از آنها پرسيد: كدام يك از شما رو در روى آتش قرار دارد؟ همه گفتند: روبروى آتش ايستادهايم. آنگاه حضرت نتيجه مىگيرد كه: هر چيزى كه پشت و رو ندارد، شعله،نور، هر طرف آن بايستى رو در روى آن قرار دارى، خداوند بزرگ وجود مادى ندارد. الله نور السموات و الارض در هر جا كه باشيد رو در روى خدا ايستادهايد پس نبايد خداوند جهان را با موجودات مادى تشبيه كنيد.(همان)
براى آگاهى بيشتر در اين زمينه ر.ك:
1- هنر در قلمرو مكتب جواد محدثى
2- هنر مكتبى جواد محدثى
3- نگاهى به فلسفه هنر از ديدگاه اسلام محمد تقى جعفرى
4- تاريخ هنر اسلامى كريستين پرايس، ترجمه: مسعود رجبنيا
5- هنر آيه نگارى قرآن كريم محمد مهدى هراتى
6- تصوير فنى در قرآن قطب
7- هنر و معنويت اسلام رحيم قاسميان
8- مبانى نظرى هنر از ديدگاه شهيد سيد مرتضى آوينى