در قبر از توحيد و نبوت و امامت و طبق بعضي از روايات از مصرف كردن عمر و مال سؤال مي‏شود. بهترين چيزي كه در منزل‏هاي پس از مرگ به درد انسان مي‏خورد و او را قادر بر پاسخگويي از سؤال‏هاي نكير و منكر مي‏كند، ايمان و تقواي الهي است. رسول خدا(صلي الله عليه واله وسلم) فرمود: "بدان نخستين چيزي كه آن دو فرشته از تو سؤال مي‏كنند، عبارتند از: خدا، پيغمبر، امام، قران، دين، عمر و مالت كه از كجا در آوردي و در كجا خرج كردي، قبل از سؤال آماده جواب باش. اگر با ايمان و متقي و آگاه به دين و پيرو اولياء اللَّه باشي، خداوند پاسخ لازم را به تو القاء مي‏كند و جواب خواهي داد و تو را به بهشت بشارت مي‏دهند. اگر چنين نباشي، زبانت به لكنت مي‏افتد و از دادن پاسخ فرو مي‏ماني و به آتش بيم مي‏دهند و فرشتگان عذاب به استقبالت مي‏آيند".(1)

امام علي(عليه السلام) در برگشت از جنگ صفين به كنار گورستان كوفه كه رسيد، رو به اصحاب فرمود: "اگر اين مردگان اجازه سخن داشتند، به شما خبر مي‏دادند كه بهترين توشه سفر آخرت عبارت است از تقواي الهي".(2) براي تخفيف يا بر طرف شدن فشار قبر چند چيز در احاديث اسلامي وارد شده است:

"هر كس به قرائت سوره "زخرف" (سوره‏43)مداومت كند، خداوند از فشار قبر و از شر حشرات زمين ايمنش مي‏كند".(3)

رسول خدا(صلي الله عليه واله وسلم) فرمود: "هر كس هر روز صد مرتبه بگويد: "لا اله الا اللَّه الملك الحق المبين" از فقر و وحشت قبر در امان است. اين ذكر غني را جلب مي‏كند، و درب‏هاي بهشت به روي گوينده هاش باز مي‏شود".(4) در حديث ديگر فرمود: "روزانه ده بار گفتن "لا اله الا اللَّه الملك الحق المبين" از شر مرگ و فشار قبر نگه مي‏دارد".(5)

در روايت ديگر وارد شده: "هر كس ركوع كامل انجام دهد، هيچ وحشتي در قبرش واردنمي شود".(6)

امام رضا(عليه السلام) فرمود: "هر كس يازده، ركعت نماز شب را بخواند و در قنوت (وتر) هفتاد مرتبه استغفار كند، از عذاب قبر وعذاب آتش پناه داده مي‏شود، عمرش طولاني و روزيش زياد مي‏شود".(7)

 پيامبر اسلام(صلي الله عليه واله وسلم)فر مود:"قرائت (سوره تكاثر)، (سوره 102) در وقت خواب از فتنه قبر نگه مي‏دارد".(7) علي(عليه السلام) فرمود: "كسي كه هر جمعه سوره نسا بخواند، از فشار قبر در امان است".(8) امام صادق(عليه السلام) فرمود: "كسي كه "ن و القلم" را در نماز واجب يا مستحب بخواند، خداوند از فشار قبر ايمنش مي‏كند".(9)و فرمود: "كسي كه از ظهر روز پنج شنبه تا آخر روز جمعه بميرد، از فشار قبر در امان است".(10) رسول خدا(صلي الله عليه واله وسلم) فرمود: "سوره (ملك) (سوره 67) مانع از عذاب قبر است".(11)( البته به شرطي كه خواندن اين ذكرها و سوره ها همراه عمل باشد).

پي نوشتها :

1 - ناصر مكارم شيرازي، پيام قرآن، ج 5، ص 467، به نقل از بحار الانوار، ج 6، ص 223، حديث 24.

2 - نهج البلاغه فيض الاسلام، ص 1137، كلمه 125. 3 - شيخ عباس قمي، سفينه البحار، ج 2، ص 397، ماده قبر

4 - همان.5 - همان. 6 - همان. 7 - همان. 8 - همان. 9 - همان. 10 - همان.11 - همان، ص 556، ماده موت، مجمع البيان، ج 10، ص 320.