يكي ازويژگيهاي انسان نسبت به ديگرمخلوقات خداوند،ويژگي اختياراوست.به اين معناكه ازروي اراده خود بتواند هرتصميمي را انتخاب نمايد. به هيچ وجه قرارنيست انسان مورد جبرواقع شود.وبه اجبارچيزي را بپذيرد و راهي را برگزيند. به همين دليل اگرخداوند بهشت وجهنم را درجلو چشمان انسانها قرار ميداد به صورتي كه بواسطه حواس ظاهري مي توانستند آن رامشاهده نمايند ديگرهيچ انساني پيدا نمي شدكه ازفرمان خداوند سرپيچي نمايد و به اجباروازروي ترس به امرخداوندگردن مي نهاد. به طورمسلم موقعي اعمال انسان داراي ارزش والايي مي شودكه آدمي دراين دنيا با آزادي كامل وبدورازهرگونه فشاري راه حقيقت وصراط مستقيم را انتخاب كند. وبا رياضت ومبارزه باتمايلات نفساني خودش به مقام انسان كامل برسد. وبه تعبيرديگراگرانسانهامي توانستند باچشم ظاهري جهنم رامشاهده كنند، عبادت احرار وآزادگان محقق نمي شد زيرا احراركساني هستندكه خداوند را عاشقانه عبادت مي كنند نه ازروي ترس وخوف ازجهنم ويابراي شوق ورود به بهشت او .همان گونه امام علي عليه السلام درسخني گهربارعبادت كنندگان رابه سه دسته تقسيم مي كند:

«ان قوما عبدوا الله رغبة فتلك عبادة التجار،و ان قوما عبدوا الله رهبة فتلك عبادة العبيد،و ان قوما عبدوا الله شكرا فتلك عبادة الاحرار (1) .

همانا گروهي خداي را به انگيزه پاداش مي‏پرستند،اين عبادت تجارت پيشگان است،و گروهي او را از ترس مي‏پرستند،اين عبادت عبادت برده صفتان است،و گروهي او را براي آنكه او را سپاسگزاري كرده باشند مي‏پرستند،اين عبادت آزادگان است.

نكته ديگراينكه انسانهايي كه ازنظراخلاق بر روي خودكاركرده اند آلودگي گناهان رادراين دنيا مشاهده مي كنند.آنهاانسانهايي كه دلهايي به دورازهرگونه آلودگي وپاكي داشته باشند را بهشتي مي دانند وبرعكس دلهاي پركينه وباكدورت را جهنمي مي دانند.

 1. نهج البلاغه،كلمات قصار،حكمت‏229.