در كتاب شريف مفاتيح‏الجنان در فصل اول از باب اول كه درباره تعقيبات است اين دعا را نقل نموده است و مى‏گويد: اين دعا را پيغمبر(ص) به اميرالمؤمنين(ع) براى حافظه تعليم نمود: سبحان من لايعتدى عل اهل مملكته سبحان من لايؤخذ اهل الارض بالوان العذاب سبحان الرؤوف الرحيم اللهم اجعل لى فى قلبى نوراً و بصراً و فهماً و علماً انك على كل شى‏ء قدير و در كتاب باقيات صالحات كه در حاشيه مفاتيح‏الجنان و در بعضى از چاپ‏هاى اخير در پايان مفاتيح چاپ شده است. و در باب ششم مى‏گويد: نوزدهم و نيز در خلاصة الاذكار است كه در وقت مطالعه بخواند: اللّهم اخرجنى من ظلمات الوهم و اكرمنى بنور الفهم اللّهم افتح علينا ابواب رحمتك و انشر علينا خزائن علومك برحمتك يا ارحم الراحمين. و در شماره سى و نهم: ... مؤلف گويد كه كسى كه مى‏خواهد حافظه‏اش زياد شود مسواك كند و قرآن بخواند و خصوص آيةالكرسى و استمرار خوردن مويز در ناشتا، به خصوص اگر سرخ و بيست و يك دانه باشد، براى فهم و ذهن و حافظه نافع است خوردن حلوا و گوشت نزديك گردن و عسل و عدس نيز مورث حفظ است ... و هر روز بعد از نماز صبح پيش از آنكه تكلم كند بگويد: يا حىّ يا قيّوم فلا يفوت شيئاً علمُه و لايؤده ... و اجتناب كند از چيزهايى كه سبب نسيان مى‏شود و آن ... و كثرت معاصى و كثرت هموم و احزان در امر دنيا و كثرت اشتغال و علائق و ... است. در كتاب شريف كافى نيز از امام معصوم نقل شده است كه از خدا بخواه كه عقل تو را قوى بگرداند و از خدا طلب فهم و درك نما. (بحارالانوار، ج 1، ص 224 روايت 17 روايت عنوان بصرى) علاوه بر دعاها و امور ذكر شده بطور كلى به دست مى‏آيد كه امور معنوى و عبادى براى تقويت قواى ذهنى مؤثر است و امور گناه و مكروه براى قواى ذهنى و عقلى مضرّ است.