منو
تبليغات
آخرين اخبار

احمد خیری، رییس اداره کتابخانه و اطلاع رسانی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان
احمد خیری، رییس اداره کتابخانه و اطلاع رسانی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان
دفاع مقدس، دارای بهترین عناصر و مضامین برای خلق ادبیات داستانی است یادداشتی از احمد خیری، رییس اداره کتابخانه و اطلاع رسانی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان و فعال و محقق حوزه کتاب و کتاب‌خوانی
دفاع، از جمله مقوله هایی ست که بشر برای حفظ حیات، عزت و شرافت خود از آن در مواقع ضرورت استفاده می کند و همواره برای مراقبت از جان، ناموس و کیان خود از این قانون طبیعی بهره می برده است. با شروع جنگ تحمیلی حماسه ای بزرگ در فرهنگ و باورهای ملت ایران شکل گرفت فرهنگی بنام دفاع مقدس.

بدون تردید یکی از اتفاقات درخشان در کشور ما دوران هشت سال دفاع مقدس می باشد که از افتخارات بی نظیر و ماندگار این مرز و بوم است. تاریخ هشت ساله ی دفاع مقدس از هر زاویه ای که به آن بنگریم یکی از ماندگار ترین حوادث تاریخ معاصر کشور است.

جنگ، دارای ابعاد و پیامد های گوناگونی است. همانگونه که زندگی و جامعه را دچار دگرگونی و تحول می کند فرهنگ آن کشور را  نیز تحت تاثیر می گذارد و با توجه به ابعاد مختلف آن، ظرفیت تأثیرگذاری روی فرهنگ و معرفی الگوهای فرهنگی را دارد. در این میان هنرمندان متعهد همچون دیگر اقشار جامعه نیز نسبت به مقوله جنگ و آثار آن بی تفاوت نماندند.

هر رویداد بزرگی، ادبیات مختص به خود را ایجاد می کند. از جنگ و درباره جنگ نوشتن عرصه ی گسترده ای است که در اختیار داستان نویسان قرار گرفت و توانستند واقع گرایانه و هنرمندانه صحنه هایی بی بدیل از  حماسه سازی و دلاوریها  به تصویر بکشند و با ثبت و نگارش در این موضوع،  یک جریان ادبیِ قوی و فاخری را بوجود آوردند بنام ادبیات دفاع مقدس.

یکی از علل ماندگاری و مانایی فرهنگ دفاع مقدس، ادبیات داستانی است. این نوع ادبیات باتوجه به ویژگیها و جاذبه هایی  که دارد نمی گذارد گرد فراموشی روی این حادثه درخشان بنشیند. ثبت ابعاد مختلف این حماسه خود یک نوع جهاد فرهنگی ست و دست کمی از دفاع از کشور ندارد.

این نوع ادبیات باتوجه به اینکه بومی است و ترجمه ای و وارداتی نیست طیف زیادی از مردم را با ادبیات آشتی داد چرا که مخاطب با قهرمانان و وقایعی آشنا می شود که در همین مرز و بوم اتفاق افتاده است. پرداختن به ادبیات دفاع مقدس، از همان آغاز جنگ شروع و الان به جایگاه قابل توجه در بین دیگر حوزه های ادبی و سبک ها  پیدا کرده است.

دستاوردهایی که در این دوران تجلی و تبلور یافت ریشه در فرهنگ دینی و ارزش ها داشت. درخشش خيره كننده نمایش ارزش‌هاي معنوی و اخلاقی در این هشت سال، حماسه بی بدیلی خلق کرد که باید در تاریخ ثبت و ضبط شود. از علت های جذابیت بالای این نوع ژانر، پرداختن به فضایل والای انسانی ست. ادبیات دفاع مقدس بخاطر خلق فضاهای معنوی و پرداختن به هنر قدسی توانست مثل ادبیات عرفانی تاثیر گذار باشد. در این نوع ادبیات، اندیشه‌های متافیزیکی، بیش از هر عامل دیگری در پیش‌برد عناصر داستان تاثیر گذار است. و آنچه حرکت و عمل قهرمان داستان را حرکت و جهت می بخشد، اعتقاد به باورهای دینی است.

نویسندگان در این خصوص با گرایش های گوناگون با استفاده از سبک های مختلف به تولید اثر پرداخته اند که معرف این مسئله است که این رویداد بزرگ برای هر ایرانی با هر تفکری که تعلق خاطر و علاقه به این مرز و بوم  و ارزشها دارد، دارای اهمیت است. در این راستا با توجه به فرم و شگردهای داستان‌نویسی از مضامین مختلفی جهت متن روایت استفاده می کنند که مهم ترین آنها عبارتند از: ایثار و شهادت طلبی، رضایت و تسلیم، توصل به ائمه اطهار، میهن پرستی، توکل و امید، صبر و استقامت.

ادبیات جنگ مثل دیگر حوزه های ادبی دارای فراز و فرود خاص خود بوده است.در روزهای آغازین جنگ آثاری که تولید می شد بیشتر بصورت روایت گونه و بر مبنای احساسات بود. این طبیعی بود چرا که در آن دوران با شرایط پیش آمده، نویسندگان عمدتا در تولیدات خود کمتر به ابعاد فنی، ادبی، هنری و تکنیک ها می پرداختند و بیشتر براساس تعهد و عشق و علاقه بود اما با گذشت زمان این سبک به پختگی نسبی رسید تا جایی که امروزه به یکی از سبک های رسمی  پرمخاطب تبدیل شده است و رشد کمی و کیفی خوبی پیدا کرده است.

ادبیات داستانی با رویکرد دفاع مقدس، قاعدتا دارای اصولی است که سازنده شاکله آن می باشد  و تابع عناصری مثل طرح، شخصیت پردازی، مضمون، صحنه، دیالوگ، فضا و رنگ می باشد. یک از شاخصه های بارزی که در مضون ادبیات جنگ ما به چشم می خورد و آن را ویژه و متمایز کرده است دین باوری و باورداشت ارزش های الهی است که به این نوع ادبیات رنگ و جلای خاصی بخشیده است. پرداختن به ادبیات جنگ فقط روایت درگیری و کشمکش و هیجان صرف نیست بلکه جا دارد به حوزه معرفتی آن نیز توجه شود.

اگر ادبیات جنگ از خاطره گویی صرف، کلی نگریهای غیر هنری و از شتاب زدگی در تولید اثر خارج شود و با استفاده کردن از قالب ، فرم های ادبی و اسلوب هنری تولید شود به ماندگاری آن اثر بیشتر کمک می کند. همچنین سفارشی نویسی، و الگوبرداری از آثار دیگران نیز به موفقیت این مهم لطمه میزند زیرا پرداختن به داستانهای جنگ بصورت کلیشه ای و تکرار ماجراجویی از اعتبار هنری اثر می کاهد.

نهادینه کردن ارزش های فرهنگ دفاع مقدس از اهمیت خاصی برخوردار است. نشر و ترویج ارزشهای اخلاقی و معنوی این دوران در تربیت نسل های آینده تاثیر گذار است. افتخاراتی که طی این دوران کسب شد بايد ماندگار و براي نسل های آینده ثبت شود. این میراث گرانبها باید در ذهن اقشار مختلف جامعه باقی بماند و دستاوردهای مختلف جنگ از جمله فرهنگ ایثار و شهادت و مقاومت درقالب آثار هنری و  بویژه ادبیات داستانی منتقل شود.


مشاهده در خبرگزاری ایبنا
مشاهده در خبرگزاری مهر

 
 
امتیاز دهی
 
 

ادامه اخبار


تعداد بازديد اين صفحه: 897
Guest (PortalGuest)

دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم (شعبه اصفهان)
مجری سایت : شرکت سیگما