اساسنامه دبیرخانه کرسی های آزاد اندیشی و نظریه پردازی در حوزه علمیه اصفهان
مقدمه
فَبَشِّرْ عِبَادِی الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ (سوره زمر.آیه 17)
امام علی (علیه السلام): تضارب آراء سبب تولید نظر صحیح میشود. (غررالحکم، باب فوائد المشاوره، ح10063)
با استعانت از الطاف حضرت حق و الهام از آموزههای دین مبین اسلام و پیروی از سنت نبوی (صلی الله علیه و آله) و اهلبیت (علیهم السلام) در جهت ایجاد فضای آزاد استماع سخن و اتباع بهترین آن و نیز لزوم آزادی اندیشه و ایجاد فرهنگ تضارب آراء و تعامل علمی در عین اجتناب از مراء و جدال باطل، و در راستای اجرای منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی، مندرج در نامه ایشان به جمعی از دانشآموختگان حوزه علمیه در تاریخ 16/11/81 و بیانات ایشان در دیدار با جمعی از نخبگان علمی کشور در تاریخ 6/8/88 در خصوص ضرورت راه اندازی کرسیهای مناظره، نقد، نظریه پردازی و آزاداندیشی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و همچنین با استناد به ماده 2 نظام‌نامه هیئت حمایت از کرسیهای نظریه‌پردازی، نقد و مناظره مصوب جلسات 531، 532 و 533 مورخ 9/10/82، 30/10/82 و 17/11/82 شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر ترویج آزاداندیشی در حوزه علوم انسانی و معارف دینی، طبق این اساسنامه "دبیرخانه کرسیهای آزاداندیشی حوزه علمیه اصفهان" تأسیس می گردد.
فصل اول: کلیات و اهداف
مادۀ 1: نام
دبیرخانه کرسیهای آزاداندیشی ونظریه پردازی حوزه علمیه اصفهان که در این اساسنامه به اختصار«دبیرخانه» نامیده می شود، در جهت ایجاد فضای آزاد استماع سخن و اتباع بهترین آن و در راستای اجرای منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص ضرورت راه اندازی کرسیهای مناظره، نقد، نظریه پردازی و آزاداندیشی تشکیل می گردد.
مادۀ 2 : نوع فعالیت
کلیۀ فعالیت های دبیرخانه غیر انتفاعی ، غیر دولتی و دارای ماهیتی علمی و فرهنگی است ،که با رعایت کامل قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران واهداف کلان حوزه علمیه بر اساس مفاد این اساسنامه انجام می شود.
مادۀ 3 : محدودۀ فعالیت : فعالیت دبیرخانه نامحدود است.
مادۀ 4: محل دبیرخانه
محل اصلی دبیرخانه در استان اصفهان، شهر اصفهان، خیابان حافظ، دفترتبلیغات اسلامی اصفهان واقع است و در صورت لزوم می تواند با تصویب شورای مرکزی به محل دیگر منتقل شود.
مادۀ 5: تابعیت
دبیرخانه تابعیت جمهوری اسلامی ایران را دارد و کلیۀ اعضای آن التزام عملی خود را به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ولایت مطلقه فقیه اعلام می دارند.
مادۀ 6: مدّت فعالیت
مدّت فعالیت دبیرخانه از تاریخ تأسیس نامحدود است .
ماده 7 : تعاریف
1ـ 7- کرسی آزاداندیشی: نشستی که در طی آن، حوزویان به صورت آزاد، نظام‌مند، منطقی و عالمانه به اظهار نظر، تبادل آراء و گفتگو در موضوعی خاص با ملاحظه اهداف مندرج در ماده 2 این اساسنامه می‌پردازند. کرسی آزاداندیشی در این اساسنامه به اختصار، «کرسی» نامیده میشود.
2-7-کرسی نظریه پردازی: ارائة نظریة علمی جدید که محصول مطالعه و پژوهش روشمند و برخوردار از وجاهت و سطح علمی لازم بوده، دارای مبانی، فرضیه و دلائل کافی و ساختار علمی منطقی باشد.
3- 7- مرکز علمی : به هر یک از مدارس علمیه، مراکز آموزشی و پژوهشی، و تشکل‌ها و گروه‌های علمی مرتبط یا وابسته با حوزه علمیه اطلاق میشود.
4ـ 7- دبیرخانه : به دبیرخانه کرسیهای آزاد اندیشی و نظریه پردازی حوزه علمیه اصفهان اطلاق میشود.
5ـ 7- هیئت مرکز علمی : به هیأت کرسیهای آزاد اندیشی و نظریه پردازی در هر یک از مراکز علمی اطلاق میشود.
6 ـ 7- شورای مرکزی: به شورای مرکزی کرسیهای آزاد اندیشی و نظریه پردازی مستقر در دبیرخانه اطلاق میشود.
7- 7- اساسنامه : به اساسنامه کرسیهای آزاداندیشی و نظریه پردازی حوزه علمیه اصفهان اطلاق میشود.
ماده 8 : اهداف
1- 8- نهادینه‌سازی آزادی بیان و تضارب آراء با رعایت اخلاق و منطق گفت‌وگو در چهار چوب مبانی دینی .
2-8- ایجاد فرصت قانونی و عادلانه برای عرضه آزادانه و علمی آراء، دیدگاهها و سؤالات پیرامون موضوعات گوناگون از قبیل علمی ، فرهنگی ، دینی ، سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی جامعه و آگاهی از نظرات دیگران .
3-8- تقویت روحیه حقیقت‌جویی، آزادگی و قانون‌گرایی.
4- 8-سامان‌دهی مباحثات و گفتگوها با صبغه علمی .
5- 8-ایجاد فضای مناسب برای طرح و بیان اندیشه‌های نو، تفکر خلاق و فرهنگ نوآور.
6-8- ایجاد فرصت قانونی و عادلانه برای عرضه علمی و آزادانه دیدگاهها و نقدها در حوزه علوم انسانی و معارف دینی برای تمامی طیف های فکری و فرهنگی.
7-8-کمک به ایجاد زمینه بروز و ظهور خلاقیتها و تواناییهای علمی به ویژه در زمینه نقد افکار و آرا، و همچنین فراهم ساختن زمینه آشنایی با دیدگاهها و نقدهای علمی جدید و بهره گیری از این توانایی در عرصه های متناسب با آن.
8-8- ایجاد بستر علمی مناسب برای بهره برداری صحیح بخش های مختلف حوزه علمیه از دیدگاهها و نقدهای جدید علمی.
9-8- انتشار و عرضه نتایج گفتگوها، مناظره ها و نقدهای علمی
ماده 9 :راهبردها و سیاستها
1-9- تأکید بر نقش اساسی و کانونی رهنمودها و تدابیر مقام معظم رهبری در اجرای کرسی‌ها .
2-9- استفاده از ظرفیت‌های سایر مراکز علمی و آموزشی در اجرای کرسی‌ها ..
3-9-ترغیب و تشویق و ایجاد رقابت سالم ، بین فضلاء و اساتید و روحانیون به مشارکت فعال در برگزاری کرسی ها
4-9- تشویق و حمایت از کرسیهای موفق .
5-9- معطوف نمودن برنامه کرسی‌ها به ارتقای کیفیت و نشاط در محیطهای علمی و حوزوی.
6-9- آسیب‌شناسی و پایش مستمر پس از اجرای کرسی‌ها .
7-9- حرکت در چهارچوب برنامه های پیشنهادی کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت دبیر خانه به منظور نیل به اهداف مندرج در آن بر نامه ها.
فصل دوم: ساختار و وظایف
مادۀ 10: ارکان
ارکان دبیرخانه عبارتند از:
1-شورای مرکزی
2-رئیس شورای مرکزی
3-مدیر اجرایی
4-هیأتهای مراکز علمی
ماده 11: ترکیب شورای مرکزی
الف) رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان به عنوان رئیس شورای مرکزی
ب) سه نفر از مدیران مراکز علمی
ج) معاون پژوهشی مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان
د) دو نفر از فضلای شاغل به تحصیل در مقاطع سطح سه تخصصی و یا درس خارج
ه) دو نفر از استادان سطح سه حوزه یا بالاتر
تبصره 1ـ اعضای شورای مرکزی با حکم مدیر حوزه علمیه اصفهان به مدت 2 سال منصوب می‌شوند و تمدید آن نیز بلامانع است. اعضای حقیقی شورا توسط رییس شورا به مدیر حوزه پیشنهاد می‌شوند.
تبصره 2ـ مدیر اجرایی شورای مرکزی از میان اعضا توسط رئیس شورا منصوب میشود.
تبصره 3ـ جلساتشورای مرکزی با حضور رئیس یا مدیر اجرایی و حضور چهار عضو دیگر رسمی است و مصوبات می‌بایست به تصویب اکثریت اعضاء حاضر برسد.در صورتیکه رای طرفین برابر باشد ، رای مثبت با نظری است که رئیس یا مدیر اجرایی موافق آن باشند.
تبصره4- هرگاه پرونده تجدیدنظر نسبت به مصوبات هیأت مرکز علمی در دستور کار شورای مرکزی قرار گیرد ، نماینده هیئت مرکز علمی می تواند به عنوان مهمان و بدون داشتن حق رای در جلسه شرکت نماید.
مادۀ 12: وظائف شورای مرکزی
1-12- بررسی و تصویب ضوابط و بخشنامه‌های مورد نیاز
2-12- تصمیم‌گیری نهایی در خصوص درخواست تجدید نظر اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به رأی هیئت مرکز علمی و اعلام نظر در مدت قانونی مقرر .
3-12- نظارت، بررسی و ارزیابی عملکرد هیئت های مراکز علمی.
4-12- رتبه‌بندی هیأت های مراکز علمی از لحاظ فعالیت ، اعلام آن و تشویق هیئت های برتر و نمونه .
5-12- اتخاذ راهبردها و تعیین اولویت‌های موضوعی کرسی‌ها .
6-12- بررسی درخواست تشکیل هیئت مراکز علمی و تصویب آن.
7-12- تشکیل کمیته های تخصصی جهت تصمیم گیری در موضوعات خاص.
8-12- تهیه وتدوین گزارش تحلیلی از برگزاری کرسی ها و ارائه نتایج آن به مراکز علمی ذیربط جهت استفاده.
مادۀ 13: وظایف رئیس شورای مرکزی
1-13- نظارت بر امور اجرایی دبیرخانه.
2-13- امضای اسناد و مکاتبات.
3-13- اداره جلسات
4-13- پیشنهاد دستور جلسات
5-13- پیشنهاد اعضای شورای مرکزی جهت انتصاب
6-13- انتصاب مدیر اجرایی
7-13- تهیه و تنظیم و پیشنهاد برنامه و بودجۀ سالیانه.
تبصرۀ 5: رئیس شورای مرکزی می تواند تمام یا بخشی از وظایف خود را به مدیر اجراییواگذار نماید.
مادۀ 14: وظایف مدیر اجرایی
1-14- ادارۀ امور جاری دبیرخانه.
2-14- تنظیم دستور کار و ثبت صورتجلسات.
3- 14- اجرای مصوبات شورای مرکزی.
4-14 - تشکیل جلسات شورای مرکزی.
5-14 - گزارش روند اجرایی کرسی ها.
6-14- نظارت بر حسن اجرای کرسی ها.
ماده 15 : ترکیب هیئتهای مراکز علمی
الف) مدیر مدرسه
ب) معاونت پژوهش
ج) معاونت آموزش
د) دو نفر از اساتید با صلاحدید مدیر مدرسه.
تبصره 6 : مدیر میتواند با نظرسنجی بین طلاب مدرسه دو نفر استاد را انتخاب نماید. سپس افراد مورد نظر را به شورای مرکزی معرفی کند و در صورت تصویب رسمیت خواهند یافت.
تبصره 7 : در صورتی که در موسسه های علمی دیگر هیئتی شکل گرفت باید متناظر با این اعضا در آن مجموعه انتخاب شوند.
تبصره 8 : مجوز هیئتهای مراکز علمی دو ساله صادر می شود.
ماده 16 : وظایف هیئتهای مراکز علمی
1-ارتباط مستقیم با دبیرخانه شورای مرکزی
2-بررسی درخواستهای رسیده از طرف طلاب
3-نظارت برحسن اجرای کرسی های آن مراکز
مادۀ 17: جلسات شورای مرکزی
جلسات شورای مرکزی حداقل ماهانه یک بار تشکیل خواهد شد و با حضور بیشتر از نصف اعضا رسمیت خواهد داشت.
فصل سوم: اعتبارات
مادۀ 18 : اعتبارات مالی و هزینه ای دبیرخانه توسط رئیس شورای مرکزی و از محل اعتبارات تخصیصی دفتر تبلیغات اسلامی ، مرکز مدیریت حوزه علمیه و سایر اعتبارات و وجوه قابل جذب در سطح استان یا کشور تأمین و با تصویب شورای مرکزی تخصیص یابد.
مادۀ 19 : تغییر یا اصلاح اساسنامه
تغییر یا اصلاح اساسنامه با رأی دو سوم اعضا صورت می پذیرد.
مادۀ 20 : انحلال
شورای دبیرخانه می تواند با رأی دو سوم اعضا و تایید مدیر حوزه علمیه نسبت به انحلال دبیرخانه اقدام نماید.
مادۀ 21 : این اساسنامه مشتمل بر 3 فصل، 21 ماده و 8 تبصره در نشست مورّخ 15/5/1391 شورای مرکزی دبیرخانه به تصویب رسید.