منو
تبليغات







 
كودكان
كودك
شنبه 9 ارديبهشت 1391 كودكان ،تشنگان محبت
منبع: صداي جمهوري اسلامي




كانون خانواده بايستي محيطي جذاب و شيرين باشد تا بهترين لحظات زندگي اعضا در فضاي گرم و صميمي خانواده بگذرد . خانواده به عنوان محيطي طبيعي ، رشد جسماني ، عاطفي و اجتماعي فرزندان را تحت تاثير قرار مي دهد .
امام محمد غزالي در كتاب " كيمياي سعادت " آورده است : " بدان كه كودك امانتي در دست پدر و مادر است و دل پاك وي چون گوهري نفيس است ، چون موم نقش پذير است و چون زميني پاك است كه هر بذري در وي مي رويد ، اگر بذر خير در آن بنشاني ، به سعادت دين و دنيا مي رسد و پدر و مادر و استاد در ثواب آن شريكند و اگر برخلاف اين باشد ، بدبخت مي شود و در هرچه بر سر او آيد ، ايشان شريك هستند ."

خانواده در رشد اخلاقي كودك سهمي مهم دارد . وجود آرامش و اطمينان خاطر در خانواده و حسن معاشرت والدين با خود و فرزندان ، زمينه اجتماعي شدن را در كودك فراهم مي كند و ارتباطات صحيح اجتماعي را به او مي آموزد . نوع رابطه اي كه كودك در محيط خانواده با والدين برقرار مي كند ، زيربناي روابط بعدي او با دوستان و سايرين خواهد بود . غالبا" نگرشها و رفتارهاي خوشايند و يا ناخوشايند نسبت به پديده هاي مختلف از خانه سرچشمه مي گيرد .
اگر به خاطر داشته باشيد ، در مقالات قبل، به يكي از مباني روان شناختي ارتباط با كودك يعني محبت و همدلي با او اشاره كرديم . روان شناسان مي گويند ، يكي از اساسي ترين نيازهاي انسان ، پس از نيازهاي اوليه زيستي مثل آب و غذا ، نياز به محبت است . به گونه اي كه اگر اين نياز در انسان تامين نشود ، تا حد زيادي نيازهاي زيستي ديگر را تحت تاثير قرار مي دهد . نياز به محبت ، در كودكان شديدتر است و پاسخ گويي سنجيده به آن ، اساس و پايه تربيت صحيح است . مهرباني با كودك ، آرامش رواني ، امنيت خاطر ، اتكاء به نفس و اعتماد به والدين را در پي دارد . عدم محبت نيز به فروپاشي آرامش رواني ، بي اعتمادي به خود و ديگران و احساس حقارت و حتي بيماريهاي جسمي و انحرافات اجتماعي مي انجامد .
از نكات مهم در محبت به كودكان اين است كه تنها به محبت در دل بسنده نكنيم . زيرا محبت هنگامي موثر و مفيد خواهد بود كه آن را ابراز كنيم و كودك را از علاقه خود به او آگاه سازيم . امام علي (ع ) در نامه اي به فرزندش حسن (ع ) محبت خود را به او چنين ابراز مي كند : " من تو را قسمتي از خود ، بلكه تمام خود يافتم . به گونه اي كه اگر چيزي بر تو وارد شود ، گويي بر من وارد شده است و اگر مرگ به سراغ تو آيد ، چنان است كه به سراغ من آمده است . از اين رو اين نامه را به تو نوشتم تا ( محبتم را ) برايت بيان كرده باشم . "
ابراز عواطف مثبت از مباني مهم ارتباط والدين با فرزندان است . حالت عاطفي ما در هر لحظه بر درك ، تصميم گيري و قضاوتهاي ما موثر است . ابراز عواطف مثبت و خوشايند والدين در برخورد با فرزندان ، بين آنها دوستي و علاقه پديد مي آورد و يا آن را افزايش مي دهد . درنتيجه بر استحكام روابط والدين با فرزندان مي افزايد . برخي از روان شناسان توجه عاطفي مثبت و بي قيد و شرط به فرزند را اساس رابطه با او مي دانند . طبق نظر آنها ، انسان از كودكي نياز به توجه مثبت به طورغيرمشروط دارد . معمولا" توجه عاطفي والدين ، با گذشت زمان ، مشروط مي شود . دراين صورت اين تلقي در كودك شكل مي گيرد كه گويا از سوي والدينش مورد بي مهري قرار گرفته است . روان شناسان و جامعه شناسان ، در بررسي علل كجروي فرزندان ، به عوامل متعددي ازجمله كمبود روابط گرم و محبت آميز و نيز عدم حمايت كه از مصاديق عواطف منفي است ، اشاره كرده اند .

امام علي (ع ) در نامه اي به فرزندش حسن (ع ) محبت خود را به او چنين ابراز مي كند : " من تو را قسمتي از خود ، بلكه تمام خود يافتم . به گونه اي كه اگر چيزي بر تو وارد شود ، گويي بر من وارد شده است و اگر مرگ به سراغ تو آيد ، چنان است كه به سراغ من آمده است . از اين رو اين نامه را به تو نوشتم تا ( محبتم را ) برايت بيان كرده باشم . "
در آموزه هاي اسلامي بر لزوم ابراز عواطف خوشايند ، تاكيد شده است . گفتگوي مهربانانه و دلسوزانه با فرزندان / نگاه محبت آميز به آنان / ارتباطات غيركلامي مثل بوسيدن فرزندان و نوازش آنان به مقتضاي سن شان ، ازجمله نشانه هاي ابراز عواطف مثبت هستند . امام صادق (ع ) در روايتي مي فرمايد : " هركس فرزندش را ببوسد ، خداوند براي او پاداشي نيكو مي نويسد و وقتي كه فرزند خود را خوشحال كند ، خداوند او را در قيامت خشنود خواهد كرد . "
ارتباطات غيركلامي ، شكل ديگري از ارتباط و تبادل نظر با ديگران است . والدين يا فرزندان ، گاهي افكار ، نگرش ها و مقاصد خود را از طريق حركات چهره ، طرز نگاه و يا رفتارهاي غيركلامي به طرف مقابل منتقل مي كنند . گاهي رفتار غيركلامي ، موثرتر از سخن گفتن است . نياز به درك ارتباط غيركلامي ، به ويژه در كار كردن با كودكان از اهميتي خاص برخوردار است . زيرا كودكان هنوز پيچيدگي ها و رموز ارتباطات كلامي را به خوبي نمي دانند . بدون شك براي ايجاد و رشد ارتباط موثر و مطلوب با فرزندان ، بايد هنرمندانه از ارتباطات غيركلامي بهره جست .

يكي ديگر از مباني مهم درارتباط با فرزند ، اين است كه به او اجازه دهيم تا نظرات و تصميمات خويش را بيان كند . اين مسئله مستلزم آن است كه براي فرزند حق اشتباه كردن قائل شويم ، به جز در مواردي كه اين اشتباه براي خود او و يا ديگران خطرناك است . والدين قبل از هرچيز بايد يك شنونده خوب باشند تا بتوانند كمك و راهنمايي لازم را به فرزند خود ارائه كنند . فرزندان نياز دارند با تمام وجود احساس كنند كه مورد عشق و علاقه و پذيرش والدين هستند . هرچند كه در مواردي رفتارشان ، از نظر والدين مطلوب نباشد .
نوجواني 17 ساله در جريان يك مشاوره ، احساس خود را نسبت به پدرش چنين ابراز مي كند : " آنچه واقعا" به من در حرف زدن با پدرم كمك مي كند ، اين است كه حتي اگر با نظرش هم مخالفت كنم ، از دست من عصباني نمي شود . به هرحال براي من اين مهم است كه پدرم حرفهاي مرا به خوبي گوش مي دهد و مي شنود ."
روان شناسان توجه عاطفي مثبت و بي قيد و شرط به فرزند را اساس رابطه با او مي دانند .

آقاي آل ياسين كارشناس مسائل تربيتي ، خطاب به پدر و مادرها چنين مي گويد :

" فرزند شما پيش از آنكه آمادگي شنيدن سخنانتان را داشته باشد ، بايد احساس كند كه سخنانش را مي شنويد و پيش از آنكه افكار ، احساسات و نيازهايش را بيان كند ، بايد به اين نتيجه برسد كه او را درك مي كنيد . مسائل و نيازهاي فرزندتان را فرصتي براي احياي روابط و مناسبات خود با او تلقي كنيد ." مسلما" تلاش پدران و مادران و مربيان ، براي تامين نيازهاي مادي و معنوي كودكان در ارزش نهادن به شخصيت آنان بسيار موثر است . كودكان حق دارند از جامع ترين برنامه ها و موثرترين روشهاي تربيتي برخوردار شوند .

دكتر غلامعلي افروز روان شناس مي گويد :

" كودك حق دارد در كانون پرمهر خانواده ، در پرتو وجود والدين ، از غني ترين محبت ها و بيشترين نشاط و احساس رضايتمندي برخوردار باشد . پيامبر اسلام فرمود : فرزند در نخستين هفت سال حيات خود ، محبت پذير است / در هفت سال دوم ، آموزش پذير / و در هفت سال سوم مشورت پذير است . دوران خاص محبت پذيري كودكان زماني است كه پايه هاي استوار شخصيت آنان بنا مي شود . كودكان دوست دارند اين دوران را با نشاط فراوان بگذرانند . كودك حق دارد از احترام و تكريم شخصيت برخوردار شود . آنها دوست دارند مورد توجه و احترام ديگران قرار گيرند . به همين دليل ، تكريم شخصيت كودكان يكي از وظايف مهم و مسئوليتهاي خطير پدران و مادران است.
 
امتیاز دهی
 
 

نسخه قابل چاپ


تعداد بازديد اين صفحه: 23303
Guest (PortalGuest)

دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم (شعبه اصفهان)
مجری سایت : شرکت سیگما